Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2020

Μουσθένη Καβάλας


Κάνετε κλικ για μεγέθυνση κάθε φωτογραφίας

Click photo to erlange

Μια Κυριακή, στις αρχές Οκτωβρίου του 2020, επισκεφθήκαμε ένα γραφικό χωριό με πλούσια ιστορία,  την Μουσθένη του Ν.Καβάλας.

Είναι φωλιασμένη στις παρυφές του όρους Παγγαίου , του "χρυσοφόρου" Παγγαίου, του μυθικού βουνού του Ορφέα και του Διόνυσου, του κατάφυτου από πλατάνια, καστανιές, οξιές και δρυς!

Από τις πολυάριθμες πηγές του κατεβαίνουν γάργαρα νερά, η παρουσία των οποίων είναι εμφανής στην αρχοντική Μουσθένη, καθώς κυλούν σε όλο το χωριό σε μικρά ρυάκια, τρέχουν από τις πολλές παραδοσιακές βρύσες και γεμίζουν νερό τον χείμαρρο που την διασχίζει. 

Και δύο λόγια χρηστικά σχετικά με την μετάβαση σας. Η Μουσθένη απέχει από την Θεσσαλονίκη 122 χλμ. και από την Καβάλα 36 χλμ. Από την Θεσσαλονίκη θα οδηγήσετε στην Εγνατία οδό και θα βγείτε στην έξοδο προς Ελευθερούπολη.

Αν πάλι θελήσετε να πάτε από τον παλιό δρόμο προς Καβάλα, θα περάσετε την Ασπροβάλτα, τα Κερδύλλια και θα φτάσετε στην παραλία Οφρυνίου. Από εκεί θα πάρετε τον δρόμο προς Ελευθερούπολη και σε 15' λεπτά θα είστε στην Μουσθένη. Αυτόν τον δρόμο προτιμήσαμε εμείς.

Ας ξεκινήσουμε όμως την περιήγηση μας στον θαυμάσιο παραδοσιακό οικισμό.

Η πρώτη εικόνα, η πιο πολυφωτογραφημένη, μας δείχνει το πρώτο από τα τέσσερα πέτρινα τοξωτά γεφύρια, έργα τέχνης Ηπειρωτών μαστόρων, κατά το 1870, όπως η κ.Γεωργία Σεχτανίδου ευγενώς με πληροφόρησε και την ευχαριστώ πολύ και πίσω από την γέφυρα ένα παλιό μπλε αρχοντικό.

Η φωτογραφία ανήκει στον Ελληνικό Ορειβατικό Σύλλογο Καβάλας και την δανείστηκα, γιατί το μπλε αρχοντικό ανακατασκευάζεται και η εικόνα που είδαμε εμείς είναι η επόμενη.





Πιστεύω ότι θα πάρει γρήγορα την γνώριμη εντυπωσιακή μορφή του!

Ας θαυμάσουμε όμως από κοντά το καλοδουλεμένο γεφύρι. Ονομάζεται "γεφύρι της εκκλησίας ή του Βλάχου". 



Τέσσερα είναι τα τοξωτά γεφύρια στην Μουσθένη. Η κατασκευή τους ξεκίνησε από τα μεταβυζαντινά χρόνια και ολοκληρώθηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

Είναι κτισμένα πάνω σε ένα χείμαρρο που κατεβαίνει από το Παγγαίο και καταλήγει μαζί με άλλους στον ποταμό Μαρμαρά της Πιερίας κοιλάδας.

Ο χείμαρρος αυτός με τα πέτρινα γεφύρια του, χώριζε την Μουσθένη σε δύο οικισμούς. Στον έναν κατοικούσαν οι Μωαμεθανοί και στον άλλον οι Χριστιανοί, με αρμονική μεταξύ τους συμβίωση.

Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών κατά το 1924, έφυγαν οι Τούρκοι και ήρθαν οι Έλληνες πρόσφυγες μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Αυτοί κατοίκησαν στα σπίτια των Τούρκων και έτσι στην Μουσθένη συνυπάρχουν έκτοτε οι ντόπιοι με τους πρόσφυγες.

Ο κ.Δημήτρης Κωνσταντινίδης, κάτοικος και λάτρης της Μουσθένης, είχε την καλοσύνη να μου στείλει ένα ποίημα του, αφιερωμένο στο τοξωτό γεφύρι. Τον ευχαριστώ πολύ και παραθέτω το ποίημα του. Ο τίτλος είναι

Γεφύρι τοξοτό

Τι είναι για σένα οι αιώνες! Νερό που τρέχει. Βρέφη οι Λαιστρυγόνες. Πετρόχτιστο στον χρόνο ταξιδεύεις μετράς του χείμαρου το κύμα και το οδεύεις. Στο γαλανό το σπίτι γνέφεις χρόνια και μιλάς Σύμβολο και Παγγαίο, ο Ντόπιος μαχαλάς. Προίκες και νύφες βάδισαν. Περάσανε για πέρα, το τόξο σου δεν λύγισε στου χρόνου την φοβέρα. Μνημείο είσαι! Μάθε το! Σημάδι των αιώνων της Άνοιξης, των λουλουδιών, των μακρινών Χειμώνων. Τώρα δεν είσαι γέφυρα μα τοξοτό γιοφύρι τώρα απο πάνω δεν περνούν, μα οι πέτρες σου ζαφείρι. Δεν είσαι απο μπετόν αρμέ. Μα είσαι λιθαρένιο το πιό ακριβό σου στοίχειωμα, ψωμάκι κριθαρένιο. Μνημείο είσαι! Μάθε το! Σημάδι των αιώνων στέκεις καστρί στις προσβολές σύγχρονων Μεσαιώνων. "Ιχνηλατης" stixoi.info Δεξιά του γεφυριού βλέπουμε μία πέτρινη κρήνη με δροσερό βουνίσιο νεράκι, καθώς και μία επιγραφή που μας αναφέρει το έτος κατασκευής της (1927) 

Δεξιά μας ο Ι.Ν. της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, από το 1870, το δε καμπαναριό της κτίστηκε το 1928. Και πάλι η κ.Γεωργία Σεχτανίδου είχε την καλοσύνη να με πληροφορήσει. Σας ευχαριστώ θερμά κ.Σεχτανίδου!




Απέναντι από τον ενοριακό Ναό, ένα πάρκο και το καλοδιατηρημένο παλιό σχολείο, σήμερα Λαογραφικό Μουσείο.





Συναντήσαμε τον καθηγητή κ.Γεώργιο Μητροσούδη, ο οποίος πολύ ευγενικά και πρόθυμα μας μίλησε με θέρμη για το παλιό σχολείο της Μουσθένης, όπου κατά την δεκαετία 1920-1930 είχε 500 μαθητές, που δεν χωρούσαν πια εκεί, γι' αυτό κτίστηκε ένα νέο σχολείο.
Μας μίλησε ακόμα και για το αναγνωστήριο που υπήρχε δίπλα από το σχολείο, όπου οι προύχοντες είχαν φροντίσει να υπάρχει δάσκαλος, ώστε να διδάσκονται εκεί το απόγευμα άπορα παιδιά ή εργαζόμενα.
Τότε η Μουσθένη αριθμούσε 2.500 κατοίκους, έναντι 530 περίπου που έχει σήμερα, όπως με πληροφόρησε η κ.Γεωργία Σεχτανίδου.
Πολλές οικογένειες κατά την δεκαετία του ΄60 μετανάστευσαν στην Γερμανία καθώς και σε διάφορες Ελληνικές πόλεις.
Τα λιγοστά παιδιά μεταφέρονται σήμερα, στο σύγχρονο σχολείο του  Μελισσοκομίου.
Σας ευχαριστώ και πάλι κ.καθηγητά!

Το αρχοντικό Κονδυλίδη (υπάρχει ομώνυμη γέφυρα στον χείμαρρο της Μουσθένης)


Η εξώθυρα του με το ρόπτρο-κρίκος, που ήταν πολύ διαδεδομένο κατά τους Βυζαντινούς χρόνους και ένα παραδοσιακό παράθυρο, το οποίο κοσμείται από μία χειροποίητη κουρτίνα με βελονάκι !



Και τώρα θα περπατήσουμε στα δρομάκια του οικισμού για να τον γνωρίσουμε καλύτερα.



Κι άλλη παραδοσιακή ξύλινη πόρτα με το ρόπτρο-χεράκι.


Σπίτια φροντισμένα, αυλές με λουλούδια και απίστευτη καθαριότητα στους δρόμους! Δεν συναντήσαμε ούτε ένα σκουπιδάκι! Πολιτισμένοι κάτοικοι, πολιτισμένος δήμος! Εύγε!






Απέναντι μας ένα παραδοσιακό Μακεδονικό σπίτι με περίτεχνη στέγη και από κάτω μαγαζιά με κιουπέγκια. Υπάρχει επιγραφή που μας ενημερώνει για το έτος ανέγερσης του κτιρίου, που είναι το 1929.



Ανηφορίζουμε... Ένα από τα ρυάκια που σας προανέφερα με το τρεχούμενο βουνίσιο νεράκι! Όπου κι αν σταθείς στην Μουσθένη, ο ήχος του νερού σε συντροφεύει...





Αριστερά μας το κτίριο που στεγάζει τον Πολιτιστικό Σύλλογο Μουσθένης "ΤΟ ΠΑΓΓΑΙΟ"


Ένα καφέ γεμάτο λουλούδια

Και το απέναντι πεζοδρόμιο κι αυτό λουλουδιασμένο!



Κι άλλη πέτρινη κρήνη μπροστά στα ΕΛΤΑ


Δίπλα ένα καφέ-ρεστοράν με την επωνυμία ΤΖΑΜΙ, γιατί εδώ υπήρχε τζαμί επί τουρκοκρατίας.


Δίπλα του το Δημαρχείο, διότι η Μουσθένη αποτελεί την έδρα της Δημοτικής Ενότητας Πιερέων (η Πιερία ήταν η πρώτη πατρίδα των σημερινών κατοίκων και λέγονταν Πίερες).


Μπροστά στο Δημαρχείο βρίσκεται η κεντρική πλατεία του χωριού, ένα καλαίσθητο πάρκο, στο οποίο δεσπόζει ένα Ηρώο προς τιμήν των πεσόντων στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912 και στην Μικρασιατική καταστροφή του 1922.



Συνεχίζουμε την περιήγηση...


Το γεφύρι "Γιάρι"

Γραφικό μονοπάτι κατά μήκος του χειμάρρου,


με υπέροχη θέα στο βουνό!


Η γέφυρα Κονδυλίδη






Η γέφυρα Παπουτσόγλου













Ο περίπατος μέσα στα σοκάκια του χωριού, τελείωσε εδώ. Και τώρα θα πάμε στο Σπήλαιο "Της Παναγιάς οι τρύπες". Είναι μερικά μέτρα από την κεντρική άσφαλτο, δηλαδή σε μία από τις εισόδους του χωριού.
Οι σπηλιές είναι φυσικές, χρησιμοποιήθηκαν για λατρευτικούς σκοπούς και συνεχίζουν...


Είναι τρείς αλλά μόνον η μεσαία είναι προσβάσιμη.



Πάμε στο εσωτερικό της...



Ένα εικόνισμα της Παναγίας και πολύ χαμηλός φωτισμός.


Η σπηλιά συνεχίζεται αλλά χωρίς καθόλου φωτισμό. Λέγεται, ότι φτάνει μέχρι το Μοναστήρι της Παναγίας Εικοσιφοίνισσας στο Παγγαίο.



Ένα παράθυρο στο χωριό, είναι η έξοδος από την σπηλιά.


Λίγο παραπάνω υπάρχει ένα πανέμορφο ξενοδοχειακό οικογενειακό συγκρότημα, το Dionysus Village Resort, σ' ένα καταπράσινο και ειδυλλιακό περιβάλλον. 


Η όμορφη μέρα μας τελείωσε με κατσικάκι φούρνου, στην φημισμένη ταβέρνα της Μουσθένης, το Μποστάνι.
Πλατάνια, νερά, δροσιά, νοστιμιές και άψογη εξυπηρέτηση, αν και Κυριακή!

 Σας ευχαριστώ πολύ για την επίσκεψη σας!