ΜΕΛΕΝΙΚΟ - MELNIK BULGARIA

Κάνετε κλικ για μεγέθυνση της κάθε φωτογραφίας.

Click photo to enlarge.

Πολύ κοντά στον Προμαχώνα-Σερρών, στα 30 μόλις χλμ. μέσα σε μια βαθιά χαράδρα με ασβεστολιθικά πετρώματα, σαν πυραμίδες, βρίσκεται το Melnik της Βουλγαρίας, που δεν είναι άλλο, από το ξακουστό Ελληνικό χωριό Μελένικο, που ιδρύθηκε κατά τους χρόνους του Βυζαντίου.

Πανέμορφο, κτισμένο σύμφωνα με την Μακεδονίτικη αρχιτεκτονική!

Για αιώνες έζησαν οι Έλληνες εκεί, αναπτύσσοντας το εμπόριο, τις τέχνες, τα γράμματα. Παρήγαγαν εξαιρετικό κρασί που το προτιμούσαν οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες.
Μάλιστα ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός, έκτισε φρούριο, για να προστατεύσει την πόλη από βαρβαρικές επιδρομές.

Όμως με την συνθήκη του Βουκουρεστίου, στις 28 Ιουλίου του 1913, το Μελένικο επιδικάστηκε στην Βουλγαρία κι έτσι οι Έλληνες αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν, αφήνοντας τα σπίτια τους και τα υπάρχοντα τους.

Φεύγοντας οι Έλληνες, τρύπησαν τα βαρέλια τους, και το ξακουστό κόκκινο κρασί τους, έρρεε στους δρόμους του Μελένικου σαν κόκκινο ποτάμι.

Στα γυμνασιακά μου χρόνια, είχαμε την τύχη να μας διδάσκει ιστορία, ο αείμνηστος Απόστολος Γκισδαβίδης, ιστορικός και συγγραφέας.
Μας μιλούσε καθημερινά με πόνο για το Μελένικο,στο οποίο είχε αφιερώσει πολλά από τα βιβλία του.

Ο κ.Χρήστος Καλογερούδης, συγγενής του καθηγητή μου, θυμάται τον παππού και την γιαγιά του, που ήταν οι οικογένειες Γούναρη Ιωάννη και Χρυσής Ράπτη, εξαιρετικούς ράφτες στο Μελένικο και που φεύγοντας από κει πήραν μαζί τους τα πρόβατα και ένα ψαλίδι Σίνγκερ από το 1830.

Και να που ήρθε η ώρα να γνωρίσω το Μελένικο και μαζί μου κι εσείς.

Μετά τα Ελληνικά σύνορα, μόλις μπήκαμε στην Βουλγαρία, αγοράσαμε από ένα βενζινάδικο μία κάρτα διοδίων 5,20 ευρώ. Στην συνέχεια διασχίσαμε ένα θαυμάσιο καινούργιο δρόμο της Βουλγαρίας, που πάει προς Σόφια. Στα 20 χιλ, ακριβώς, υπάρχει πινακίδα που γράφει Melnik 10 χλμ.

Στρίψαμε λοιπόν δεξιά σε έναν ήσυχο επαρχιακό δρόμο.

Όταν πλησιάζαμε στο Μελνίκ, σταματήσαμε για λίγο στην άκρη του δρόμου, για να φωτογραφίσω τις αμμώδεις πυραμίδες, που φαίνονταν από μακριά και πίσω απ' αυτές το υπέροχο βουνό Πιρίν.

Στο φαράγγι των πυραμίδων αυτών είναι κτισμένο το Μελνίκ. Δεν φαίνεται στην φωτογραφία.

Στην είσοδο του χωριού, υπάρχει ένας πλάτανος 800 ετών!!! ύψους 8,70 μ.

Το Μελνίκ είναι ένα μακρόστενο χωριό, πανέμορφο, που το διασχίζει ένας ποταμός, αποξηραμένος. Δεν ξέρω αν τον χειμώνα κατεβάζει νερό. Πάντως πολλά σπίτια είναι κτισμένα, πάνω στο ποτάμι.

Το εξαιρετικό κρασί πρωταγωνιστεί σ΄αυτόν τον καταπληκτικό τόπο που θεωρείται ως η μικρότερη πόλη της Βουλγαρίας, με 220 κατοίκους.

Το ποτάμι, την χωρίζει σε δύο γειτονιές, οι οποίες επικοινωνούν μεταξύ τους με γραφικές παλιές ξύλινες γέφυρες.

Σε όλο το μήκος του δρόμου, υπάρχουν παραδοσιακές ταβέρνες (ΜΕΧΑΝΑ) και μαγαζάκια με τοπικά προϊόντα. Τα τραπέζια είναι όλα σκεπασμένα με όμορφα υφαντά τραπεζομάντηλα!

Τα αρχοντικά τους, εξαιρετικά περιποιημένα, με πέτρα και ξύλο, με τα χαγιάτια τους, με τα λουλούδια τους, δεν προλαβαίνεις να θαυμάζεις!

Στολισμένα με παλιά αντικείμενα, κάνουν το Μελνίκ να φαντάζει σαν ένα υπαίθριο μουσείο!

Στο κήπο μιας ταβέρνας δημιούργησαν σκηνές της αγροτικής ζωής με το πηγάδι και τον νερόμυλο.

Σε ένα τοίχο μία παράσταση με θέμα αμπελουργικό. Στους ασβεστολιθικούς βράχους, υπήρχαν οι "τρυπητές", δηλαδή υπόγειες στοές, λαξευμένες από τους κατοίκους, όπου φύλαγαν το κρασί τους, σε μια σταθερή θερμοκρασία που υπήρχε εκεί όλο τον χρόνο, 9-12 βαθμούς, ιδανική για κρασιά.

Στην δεξιά όχθη διακρίνουμε την παλιά εκκλησία των Πέτρου και Παύλου.

Και λίγο παραπάνω, πάλι δεξιά μας, το Κοινοτικό κέντρο "Emanuil Vaskidovich" με μία προτομή στον περίβολο. Εδώ βρίσκεται η βιβλιοθήκη του Μελνίκ.

Ο Emanuil Vaskidovich, Εμμανουήλ Βασκίδης, γεννήθηκε στο Μελένικο, ήταν συγγραφέας 15 βιβλίων και συγγραμμάτων καθώς και της Γραμματικής της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας. Ο ιδρυτής του πρώτου κοσμικού σχολείου στα Βουλγαρικά εδάφη.

Την πληροφορία αυτή καθώς και την φωτογραφία της Αρχαίας Γραμματικής, βρήκα στην Wikipedia.

Προχωρώντας λίγο παραπάνω, στρίβουμε δεξιά σε ένα δύσκολο πέτρινο και ανηφορικό δρομάκι, το οποίο μας βγάζει στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου Chudotvorets, κτισμένη το 1750, έδρα του Έλληνα Επισκόπου.
Είναι τρίκλιτη Βασιλική, με έξη ζεύγη στηλών.

Ας περάσουμε τώρα στην αριστερή πλευρά του δρόμου, για να θαυμάσουμε τα αρχοντικά και τις λεπτομέρειες τους. Ακριβώς από πάνω τους βλέπουμε μία ασβεστολιθική πυραμίδα.

Λεπτομέρειες από το αρχοντικό.

Παρατηρείστε τις στρογγυλεμένες καμινάδες στην έξω πλευρά του σπιτιού, που καταλήγουν σε έναν κώνο οι περισσότερες.

Ένα μέρος της λαμπρής ιστορίας της πόλης αυτής, ήταν το εξαιρετικό σύστημα αυτοδιοίκησης, που ονομαζόταν το Κοινόν του Μελενίκου. Αυτό σήμαινε την κατάργηση των κοινωνικών τάξεων και την ισοτιμία των πολιτών, οι οποίοι από κοινού συμμετείχαν στην αυτοδιοίκηση του τόπου, με τα πέντε σχολεία, τις 70 εκκλησίες και τα υπέροχα αρχοντικά, υπό τον όρον βέβαια να ήταν ικανοί και άξιοι.
Τότε είχε 500 αρχοντικά και 20.000 κατοίκους. Σήμερα έχει 90 αρχοντικά και 220 κατοίκους.

Το περίτεχνο αυτό κτίριο είναι το Τουρκικό KonaK, δηλαδή το διοικητήριο των Τούρκων. Κτίστηκε το 1921 και όταν περιήλθε το Μελένικο στην Βουλγαρία, έγινε σχολείο και μετά κοιτώνας.

Βρισκόμαστε στο ξενοδοχείο Bulgari όπου η οικογένεια δημιούργησε ένα Μουσείο Κρασιού.

Πάμε να το επισκεφθούμε. Το αντίτιμο της εισόδου είναι ελάχιστο.

Έξω υπάρχουν βαρέλια κρασιού και μια πρωτότυπη ψησταριά!

Κατεβαίνουμε στο υπόγειο του κτιρίου, όπου μας υποδέχθηκε μια ευγενική νεαρή κυρία, η οποία μας κέρασε κρασί.

Η κάθε γωνιά του μουσείου ήταν προσεγμένη και ενδιαφέρουσα! Μπροστά μας παρουσιαζόταν η ιστορία του τόπου, καθώς και τα χρηστικά αντικείμενα μιας παλιάς εποχής.

Οι Πρώτοι Οίνον Πιόντες, γράφει η Ελληνική επιγραφή!

Και μετά απ'αυτές τις ωραίες εικόνες, ευχαριστήσαμε και χαιρετήσαμε την ευγενική οικοδέσποινα και συνεχίσαμε την περιήγηση μας.

Στρίψαμε μετά το μουσείο αριστερά, σε ένα ανηφορικό δρομάκι, με πέτρες για να δούμε την εκκλησία του Αγίου Αντωνίου, από το 1765. Δυστυχώς ήταν κλειστή.

Πίσω από την εκκλησία βλέπουμε τα ερείπια του αρχοντικού Μπάμπουρα ή Φλάμπουρα, που σήμερα ονομάζεται Βυζαντινό σπίτι και που κτίστηκε κατά τον 12ο αιώνα.

Η θέα από δω προς τους ασβεστολιθικούς σχηματισμούς, είναι υπέροχη!

Πηγαίνουμε προς το Ιστορικό Μουσείο της πόλης του Μελένικου, θαυμάζοντας πάντα τα κτίρια, τα περισσότερα των οποίων είναι ξενοδοχεία και ξενώνες.

Μια γραφική ακόμα ταβέρνα

Το χαγιάτι

και το Ιστορικό Μουσείο

Κι εδώ δύο πολύ ευγενικές κυρίες, χαμογελαστές μας έδειξαν τους χώρους και τα εκθέματα του Μουσείου.

Στην είσοδο υπάρχει μία παλιά φωτογραφία της πόλης, οι πυραμίδες και τα σπίτια που είναι χωμένα σ΄αυτές καθώς και παλιά σκεύη

Το μπαούλο με τα προικιά

Κεντημένες κορνίζες

Καπάκι από φοντανιέρα ή από γλυκό κουταλιού, Ελληνικό!

Αργαλειός και Ελληνική αντρική φορεσιά

Χαιρέτησα και ευχαρίστησα τις δύο φιλόξενες κυρίες και γραμμή για το σπίτι-μουσείο του Μανώλη Κορδόπουλου. Θα διασχίσουμε όλο το χωριό, γιατί είναι ψηλά, στο τέλος του χωριού.

Περιδιαβαίνοντας τα αρχοντικά, δεν γίνεται να μην σας θυμίσω ότι εδώ στο Μελένικο γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Αναστάσιος Πολυζωίδης, νομομαθής και αγωνιστής του 1821 που υπερασπίστηκε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στην δίκη του.

Από το Μελένικο επίσης, καταγόταν και η ονομαστή οικογένεια των Χρηστομάνων με προσωπικότητες λαμπρές στο χώρο των τεχνών και των γραμμάτων. Ο πιο γνωστός είναι ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος (1867-1911), ο ιδρυτής της «Νέας Σκηνής» στην Αθήνα το 1901.

Και να το σπίτι του Μανώλη Κορδόπουλου και μπροστά απ αυτό τα ερείπια της εκκλησίας της Αγίας Βαρβάρας από τον 13ο αιώνα.

Περνάμε πρώτα από τα ερείπια της εκκλησίας

και μετά πάλι το γνωστό πέτρινο ανηφορικό δρομάκι, που ισχύει για όλο το Μελνίκ. Εδώ να σας τονίσω ότι χρειάζεστε παπούτσια με γερό κράτημα από κάτω και όχι γλιστερά.

Το εντυπωσιακό σπίτι με τους τέσσερις ορόφους και τα υπόγεια κελάρια που είναι σαν λαβύρινθος. O Μανώλης Κορδόπουλος ήταν πλούσιος Έλληνας, έμπορος και παραγωγός εκλεκτών κρασιών.

Σήμερα το σπίτι ανήκει στον Βούλγαρο Nikola Paspalev, ο οποίος το ανακαίνισε στην 10ετία του 1980 και το μετέτρεψε σε ιδιωτικό μουσείο, με ένα φθηνό εισιτήριο, το οποίο επισκέπτονται χιλιάδες τουριστών.

Περιλαμβάνεται στον κατάλογο με τις 100 σπουδαιότερες τουριστικές τοποθεσίες του Εθνικού Βουλγαρικού Οργανισμού Τουρισμού.

Η είσοδος

Η αυλή

Ανεβήκαμε μία από τις επτά εσωτερικές σκάλες και πρώτα επισκεφθήκαμε το quest room, το σαλόνι των 90 τμ.

Βλέπετε δύο σειρές από 12 παράθυρα η σειρά. Τα παράθυρα της κάτω σειράς είναι τυπικά Βουλγαρικά. Τα επάνω παράθυρα είναι σε στυλ Βενετσιάνικο και οριεντάλ.
Ο ήλιος μπαίνει από τα παράθυρα και φωτίζει και τα 4 σημεία της σάλας, στέλνοντας το μήνυμα προς τους επισκέπτες από κάθε μέρος της γης, ότι είναι ευπρόσδεκτοι!

Τα χειροποίητα χαλιά είναι εκθαμβωτικά σε χρώματα και σχέδια καθώς και τα σκεπάσματα που καλύπτουν τα μιντέρια.
Έχω την αίσθηση ότι βρίσκομαι στα αρχοντικά της Σιάτιστας και του Μετσόβου.

Στο πλούσια διακοσμημένο ξυλόγλυπτο ταβάνι, υπάρχει ένας ήλιος στο μέσον και γεωμετρικά γύρω του 12 ακτίνες, που συμβολίζουν τους 12 Αποστόλους και τους δώδεκα μήνες.

Κι ακόμα ένα μέρος από το εξαιρετικό ταβάνι.

Σε κάθε χώρο υπάρχουν ενημερωτικές πινακίδες που περιγράφουν τον χώρο. Είναι στα Βουλγαρικά, στα Ρωσικά και στα Αγγλικά.

Οι ντουλάπες ζωγραφισμένες σε στυλ μπαρόκ

Λεπτομέρεια από την ζωγραφική

και το μακρόστενο υφαντό κιλίμι μπροστά από την ντουλάπα

Εδώ βλέπουμε το δωμάτιο με την σάουνα, που εκείνη την περίοδο συνηθιζόταν πολύ.

Η τραπεζαρία, που χρησιμοποιείτο για τα τρία γεύματα της ημέρας, αλλά και για τις εμπορικές διαπραγματεύσεις. Σε κάθε διαπραγμάτευση συνομιλούσαν μόνον δύο άνθρωποι, οι ενδιαφερόμενοι για την εμπορική συναλλαγή.
Υπήρχε όμως κρυμμένος μέσα σ΄ένα μυστικό δωμάτιο της τραπεζαρίας, ένας τρίτος άνθρωπος, ο οποίος κρυφάκουγε την συνομιλία και έκρινε αν είναι καλή ή όχι.
Εάν η διαπραγμάτευση είχε καλώς, τότε περνούσαν στο σαλόνι για να υπογράψουν τα χαρτιά.

Στον τοίχο είναι κρεμασμένο ένα έγγραφο, με τις φωτογραφίες του Μανώλη Κορδόπουλου και της γυναίκας του.

Κι ακόμα ένα έγγραφο με την φωτογραφία του Εμμανουήλ Βασκίδη, συγγραφέως και ενός άλλου που δεν καταλαβαίνω τι γράφει. Η πρώτη λέξη είναι Πρωτοσέβαστος.

Στον τοίχο κρέμονται παραδοσιακές φορεσιές της οικογενείας.

Η κρεβατοκάμαρα

Η ενημερωτική πινακίδα της

Το τζάκι. Εδώ συνυπάρχουν πολλά στυλ διακόσμησης και αρχιτεκτονικής. Το τζάκι έχει σχήμα μιναρέ, ενώ ψηλά, καταλήγει σε έναν Ορθόδοξο Σταυρό. Αυτό καταδεικνύει ότι συνυπήρχαν με αρμονικό τρόπο πολλές εθνότητες στο Μελνίκ.

Η ζωγραφισμένη ντουλάπα

και το ξυλόγλυπτο ταβάνι

Σε ένα μεγάλο χολ, βλέπουμε τον αργαλειό και τις υφαντές φορεσιές

Περνάμε σε ένα δωμάτιο που γράφει χειμερινός κήπος.

Είναι ώρα να επισκεφθούμε το κελάρι του αρχοντικού.

Κατεβαίνουμε από μία ξύλινη εσωτερική σκάλα σε ένα καθιστικό παραδοσιακό

Βλέπουμε ένα πηγάδι που γράφει ότι το βάθος του είναι 57 μ. Το νερό αυτό προοριζόταν για τα βοοειδή.

Ένα υφαντό

και η ενημερωτική πινακίδα του ισογείου ορόφου

Εδώ θα δούμε τα τούνελ της οικίας Κορδόπουλου, μήκους 200 μ. όπου ωριμάζουν 250-300 τόνοι κρασιού.
Τα τούνελ αυτά είχαν σκαφτεί επί 12 χρόνια και κρατούν μια μόνιμη σταθερή θερμοκρασία 9-12 βαθμούς, ιδανική για την ωρίμανση και διατήρηση των κρασιών.

Ο ισόγειος χώρος έχει βαρέλια, παλιά αντικείμενα και ένα μπαράκι, όπου δοκιμάζουν οι επισκέπτες κρασί.

Εδώ βρίσκεται και ένα τεράστιο βαρέλι που περιέχει 12,5 τόνους κρασιού! Μας το δείχνει ο ξεναγός του κελαριού, Krasimir, όπως και τις απαραίτητες πληροφορίες. Τον ευχαριστούμε.

Απ αυτόν τον χώρο ξεκινούν οι υπόγειες στοές, πάμε να τις δούμε

Οι επισκέπτες του μουσείου αφήνουν ένα κέρμα στα πετρώματα ευχόμενοι να ξανάρθουν!

Φύγαμε από το Μουσείο Μανώλη Κορδόπουλου, ενθουσιασμένοι!

Δίπλα από τα ερείπια της Αγίας Βαρβάρας, κάτω από το Μουσείο, υπάρχει μία ταβέρνα, Μουσείο κι αυτή!!! Καμαρώστε την!

Μετά από την ταβέρνα-μουσείο (πιστεύω πως όλες οι ταβέρνες του Μελνίκ, σίγουρα θα είναι έτσι διακοσμημένες, παραδοσιακά), είδαμε το τελευταίο μάλλον αρχοντικό της πόλης

Μια τελευταία ματιά στο σπίτι του Μανώλη Κορδόπουλου, έτσι όπως στέκεται επιβλητικό, δίπλα σε μια πυραμίδα

και άρχισε η επιστροφή από τον ίδιο δρόμο

Αν αγαπάτε την ιστορία, την παράδοση, την λαογραφία και το καλό κρασί, τότε πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε το Μελνίκ της γειτονικής μας Βουλγαρίας.
Εμάς μας ενθουσίασε!

Σας ευχαριστώ θερμά για την επίσκεψη!